Floransa’da dört çeşit yemekten oluşan harika bir ziyafet çekerek mi, yoksa beş yıldızlı bir Paris otelinde krallar gibi ağırlanarak mı kendini şımartmak istersin? Zor bir soru… Peki, garsona veya oteldeki bellboya ne kadar bahşiş vereceğine nasıl karar vereceksin? Yanıtlaması neredeyse imkânsız…
Pek çoğumuz, seyahatlerimizde rastladığımız o yetenekli garsonlara, sıcakkanlı taksi şoförlerine ve yardımsever otel çalışanlarına küçük bir bahşiş bırakarak minnetimizi göstermek istiyoruz. Peki, aşırıya kaçmamak ve cimri biri gibi de görünmemek için ne kadar bahşiş bırakmalıyız?
Neyse ki, bundan sonra aklında seyahatini en iyi nasıl geçirebileceğinden başka düşünce olmaması için tüm hesaplamaları senin için yaptık.
Bahşiş rehberimiz, momondo’da aranan en popüler 32 ülkedeki yerel restoranlarda, otellerde ve taksilerde ne kadar bahşiş bırakman gerektiğini ve genel bahşiş kurallarını açıklıyor. Ülkelere dair daha ayrıntılı açıklamalar için, momondo Bahşiş İndeksi’ne ulaşana kadar sayfayı aşağı kaydırabilirsin.
Avrupa
Avrupa’daki çoğu otel ve restoran, çalışanlarına iyi bir ücret ödüyor ve çalışanlar da yaşamlarını sürdürmek için sadece bahşişlere bel bağlamıyor. Tabii ki, bu durum bırakılan bahşişleri takdir etmedikleri anlamına gelmiyor. Çoğu ülkede, yerel halktan insanlar, servis iyi olduğunda hesabı bir üst tam avroya (veya yerel paraya) yuvarlıyor veya masaya birkaç bozuk para bırakıyor.
Avrupa içerisinde bahşiş bırakırken, bahşişi kredi kartıyla bırakmak yerine yerel parayla nakit olarak vermek çok daha iyi karşılanıyor.
İskandinavya pahalılığıyla ünlü bir yer olmasına rağmen bahşiş o kadar yaygın değil ve zaten hizmete sunulan takdir de çoğu zaman fiyatlara yansıtılmış oluyor. İki kişilik normal bir yemek yedikten veya arkadaşlarınla birkaç bira içtikten sonra karşılaştığın hesap her ne kadar kalp krizi geçirmene sebep olabilecek düzeyde olsa da, en azından ödeyeceğin parayı önceden bilmiş oluyorsun.
Asya ve Okyanusya
Hong Kong’da bahşiş yerel bir gelenek olmadığından, turistler bu konuda oldukça göze batabiliyor. Aynı zamanda, Filipinler ve Endonezya’daki restoranlarda bahşiş pek yaygın olmasa da, taksi şoförleri, rehberler ve güvenlik görevlileri her zaman bahşiş bekliyorlar.
Tayland’da, bahşiş, servis ücreti adı altında ücrete zaten dâhil edilmiş oluyor ve başka bir şey bırakman beklenmiyor. Bazı durumlarda turistlere yakın davranan ve bahşiş imasında bulunan garsonlarla karşılaşabilirsin ama bu olay çoğu ülkede kabalık olarak görülüyor ve eğer bahşiş bırakmak istemiyorsan gülümsemen ve kibar olman yeterli.
Avustralyalılar da bu konuda oldukça rahatlar: istersen bahşiş bırakıyorsun, istemezsen bırakmayabiliyorsun. Kesinlikle bahşiş vermek zorunda değilsin ve genel kanıya göre fazladan bir cömertlik göstermeden sadece hesabını ödemen kaba bir davranış olarak görülmüyor. Eğer kendini cömert hissediyorsan, fazladan birkaç dolar bırakman yeterli olacaktır ve büyük bir takdirle karşılanacaktır.
Kuzey Amerika
Amerikalılar neredeyse her şey için bahşiş vermeyi tercih ediyor. Taksi şoförleri, kuaförler, valeler; kısaca aklına kim gelirse… Pek çok eyalette hizmet odaklı işler için genellikle düşük maaş veriliyor ve çalışanlar yaşamlarını sürdürmek için bahşişe bel bağlamak zorunda kalıyorlar. Bu yüzden, kaba veya düşüncesiz bir turist olarak görülmek istemiyorsan, restoran ve barlarda hesabın en az %15’lik bölümü kadar bahşiş bırakmalısın.
Bellboylara bavul başına 1$ ve temizlikçilere de gece başına 2-3$ vermek veya konaklamanın sonunda 5$ gibi toplam bir bahşiş bırakmak standart olarak görülüyor ve büyük takdir ediliyor. Eğer bir bar veya kahve dükkânında bahşiş kavanozu görürsen içine birkaç dolar veya bozuk para bırakmak gibi bir zorunluluğun yok. Ancak, bahşiş bıraktığın takdirde büyük bir teşekkürle ve sımsıcak bir gülümsemeyle karşılaşman gayet mümkün.
Güney Amerika
Kuzey komşusunun aksine, Güney Amerika’da bahşiş alışkanlığı daha düşüktür. İyi hizmet kalitesi her zaman gülümseme ve takdirle karşılanmalıysa da, turistlerin fazladan bir şeyler bırakması çok fazla zorunluluk olarak görülmüyor. Ödemelerini çoğu zaman banknotlarla yapacağın için, ödeyeceğin parayı bir üst tam banknota yuvarlamak her zaman kabul edilen bir davranış.
Ulaşımda dikkati elden bırakmamalısın: taksicilerin seni bir yerden başka bir yere götürmek için “zorunlu hizmet ücreti” olarak gördükleri bir ücret istemeleri az rastlanan bir davranış değil. Böyle bir durumla karşılaştığında, kibar olmalı ve taksicinin istediğinin yerine rahat hissettiğin bir miktarı ödemeyi teklif etmelisin.
Orta Doğu
Çok fazla göç aldıkları, yoğun bir turist nüfusu barındırdıkları ve kendi halkları da düşünüldüğünde, Orta Doğu’da bahşiş konusunda çok çeşitli fikirler öne çıkıyor. Yerel halktan insanlar hesaplarının üstüne otomatik olarak eklenen %5-15 arasında değişen bir hizmet ücretiyle yetiniyor olsalar da, pek çok turist %15’e ulaşan oranlarda ilave bir bahşiş bırakmayı tercih ediyor.
Otellerde, çoğu zaman hizmet ücretleri personel yerine doğrudan otelin kasasına gidiyor. Eğer mükemmel bir hizmetle karşılaştıysan, minnettarlığını doğrudan sana yardımcı olan kişiye bahşiş vererek göstermek iyi bir jest olarak kabul ediliyor.
Bahşiş kültürü ülkeden ülkeye ve karşılaşılan durumlara göre değişse de, cömert olduğun için kendini hiçbir zaman kötü hissetmemelisin. Yani, yemeğinden artanları kuğu şekli verilmiş bir alüminyum folyoya sarılmış olarak sana getiren bir garsonla karşılaştığında veya oda hizmetçisi yastığına bir tane fazladan çikolata bıraktığında kendini tutmana hiç gerek yok! Minnetini göstermeyi kötü bir şey olarak görmemelisin.
Yeni bir ülkeye seyahat ederken, basit bahşiş kılavuzumuzu aklında tuttuğun takdirde yerel halkın ziyaretinden minnettar kalacağına emin olabilirsin.
Dünyanın en popüler ülkelerinde ne kadar bahşiş vermelisin:
(Yüzdeler ödenecek toplam ücret üzerindendir)
Ülke | Taksi | Bar | Restoran | Otel** |
Avustralya | 0-10%* | 0-10% | 0-10% | 0-2 AUD*** |
Belçika | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 1-2 EUR |
Brezilya | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 3-4 BRL |
Kanada | 5-10% | 15-20% | 15-20% | 1-2 CAD |
Çin | 0% | 0-10% | 0% | 0 CNY |
Danimarka | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 0-20 DKK |
Finlandiya | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 0-2 EUR |
Fransa | 0-10% | 0-10% | 0-5% | 1-2 EUR |
Almanya | 5-10% | 0-10% | 5-10% | 1-2 EUR |
Hong Kong | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 0-10 HKD |
Hindistan | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 35-45 INR |
Endonezya | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 3000-7500 IDR |
İtalya | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 1-2 EUR |
Malezya | 0-10% | 0% | 0-10% | 0-5 MRY |
Meksika | 5-10% | 15-20% | 10-15% | 20-25 MXN |
Hollanda | 0-10% | 0-10% | 5-10% | 1-2 EUR |
Norveç | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 0-20 NOK |
Filipinler | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 25-55 PHP |
Polonya | 5-10% | 0-10% | 10-15% | 4-5 PLN |
Portekiz | 0-10% | 0-10% | 0-15% | 1-2 EUR |
Romanya | 5-10% | 10% | 10% | 4-5 RON |
Rusya | 5-10% | 10-15% | 10-15% | 60-70 RUB |
Singapur | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 0-1 SGD |
İspanya | 0-10% | 0-10% | 0-10% | 1-2 EUR |
İsveç | 0-10% | 5-10% | 0-10% | 0-20 SEK |
İsviçre | 0-10% | 0-10% | 0-15% | 1-2 CHF |
Tayland | 0% | 0-10% | 0% | 0-4 THB |
Türkiye | 0-10% | 0-10% | 5-10% | 0-4 TRY |
Ukrayna | 0-10% | 0-5% | 0-15% | 25-30 UAH |
Birleşik Arap Emirlikleri | 0-15% | 0-15% | 0-15% | 0-8 AED |
Birleşik Krallık | 10-15% | 0-10% | 10-15% | 1-2 GBP |
Amerika Birleşik Devletleri | 10-15% | 15-20% | 15-20% | 1-2 USD |