Hazar Denizi ile Hint Okyanusu’nun arasında yer alan ve yarı çorak ile subtropikal iklim arasında değişen iklim kuşakları gözlenen İran, karasal yüzölçümü bakımından Orta Doğu’nun en büyük ikinci ülkesidir. Tahmin edebileceğin gibi, burası çok farklı niteliklere sahip bir ülke ve bu özelliklerinden bazıları medyada olumsuz yönde de yer bulabiliyor.
Tahran’ın dünyanın diğer bölgeleriyle ulaşım bağlantılarının artmasıyla İran, aynı zamanda Orta Doğu’nun 2017’de ucuza seyahat edilebilecek ülkeleri arasında da yer bulacak.
Ali Kaveh, İran’a dair zarar verici algıların bir kısmını ortadan kaldırabilmek amacıyla 2014’te Everyday Iran girişiminin kurucu ortaklarından oldu. Bu toplumsal hareketin hedefi ise İranlıların günlük yaşamlarını sosyal medya üzerinden dünyanın geri kalanına gösterebilmek.
Everyday Iran, Facebook ve Twitter kullanımının engellendiği böylesi bir ülkede İran’ın dünya başlıklarına yansımayan yüzünü göstermeye çalışan ilham verici birkaç Instagram hesabından biri.
Bize göre, Ali’nin İran’ın modern yaşamının özgün yansımalarını yayma misyonu, tüm dünyada kültürler arasındaki duvarları yıkma ve çeşitliliği kucaklama değerlerimizle örtüşüyor. Ali’yle buluşarak Everyday Iran projesini sorduk ve en sevdiği birkaç fotoğrafı bizimle paylaşmasını istedik.
Kazvin’in Elemût dağlık bölgesinde piknik keyfi yapan bir aile @ Mohammad Pilehchi
Bize Everyday Iran projesinden bahset
Ali: Ben Ali, İsfahan şehrindenim. Projenin kurucu ortağı ve yöneticisiyim. Everyday Iran’ın esin kaynağı Everyday Africa adlı başka bir hareketti.
2014’ün başlarında işe başlayan ve sosyal medya üzerinden çalışan mobil fotoğrafçılık projesiyiz. Bunun öncesinde, temelde aynı şey olan Everyday Asia ve Everyday Middle East gibi diğer Everyday projelerini takip ediyorduk.
Ülkeyi gezen profesyonel fotoğrafçılarımız yok. Bunun yerine, İran’da yaşayan ve çalışan halktan insanlardan cep telefonlarıyla çektikleri günlük yaşam fotoğraflarını bize göndermelerini istiyoruz.
Bu fotoğrafları düzenleyerek sayfamıza yükleyen beş fotoğrafçımız var.
Gülistan’ın Bender Türkmen şehrinden geleneksel bir düğün @ Ali Lorestani
Everyday Iran neyi hedefliyor?
Ali: Hedefimiz çok basit – Batı medyası tarafından oluşturulan kalıplaşmış İran yargısıyla savaşmak ve mücadele etmek.
Nasir-ol-Molk Camisi, Şiraz, Fars © Somi Riahi
Kalıplaşmış yargılarla mücadele ederken yüzleştiğiniz en büyük zorluk ne?
Ali: Sosyal medyadan önce, ülkemizi, hissettiklerimizi ve günlük yaşamlarımızı gösterebilmek için dünyaya erişimimiz yoktu. Günümüzde sosyal ağlar sayesinde dünyanın her köşesinden yüzlerce veya binlerce kişiye ulaşabiliyoruz.
Tek yapmamız gereken birkaç fotoğraf göndermek, böylece onlar (hedef kitlemiz) kendileri karar verebiliyorlar. Bundan önce, bu tarz fotoğrafları medyada yayınlamayı pek istemeyen çok fazla editör ve çok fazla filtre vardı.
Başkent Tahran’da günlük yaşamdan bir kare © Omid Akhavan
Görüntüler için seçim süreciniz nasıl işliyor?
Ali: Bugünlerde günde neredeyse 500 ila 1000 fotoğraf alıyoruz. İran’ın binlerce şehrinden neredeyse 30.000 kişi bize fotoğraflarını gönderdi, yani çok ama çok fotoğraf var. Instagram’da #EverydayIran etiketini kullanıyoruz, böylece insanların fotoğraflarımızı takip etmesi daha kolay oluyor.
Yayınlarımızda bir denge yakalamaya çalışıyoruz ve hiçbir sansür, özellikle de otosansür yapmadan neredeyse her şeyi paylaşıyoruz. Bunun sonucunda, çoğu zaman İran’dan görmeyi beklemediğiniz resimlerle karşılaşıyorsunuz.
Gilan’ın Amlaş şehrinde kar fırtınasından kaçan bir çoban ve sürüsü © Ehsan Khanmohammadi
İnsanlar sence neden İran’a seyahat etmeli?
Ali: İran çok normal bir ülke ama ana akım medya bunu göstermek istemiyor. İran dört mevsimin de yaşandığı bir ülke; bu gerçekten çok güzel – dört mevsimi de aynı zamanda yaşayabiliyorsunuz. Eğer güneye seyahat ederseniz hava çok sıcak, kuzeye seyahat ederseniz de yemyeşil ve soğuk.
Gilan’ın Fuman şehrinde Fusheh ormanını keşfeden sırt çantalı gezginler © Morteza Esfandiar
Ülkemdeki insanlar turistleri gerçekten çok seviyor – yabancılara bayılıyorlar. İran’a turist veya yabancı olarak gelirseniz size saygı ve sevgiyle yaklaşacaklar. Sizi öğle ve akşam yemeği için evlerine davet edecekler. Yerel halktan insanlarla iyi vakit geçirmek ve kısa bir zaman içinde dört mevsimi birden yaşamak ülkemde deneyimleyebileceğiniz şeylerden ikisi.
Ardabil’deki Mugan düzlüğünde geleneksel kostümlerle dans eden bir kız © Mohsen Zare
İran’ı ziyaret etmek isteyen birine kişisel olarak önerebileceğin belirli yerler var mı?
Ali: İnsanlara İran’daki pek çok turistik yeri görmelerini öneriyorum. Ancak, onları gezdirecek yerel halktan birilerini bulmaları gerekecek. Yurtdışından pek çok insan tanıyorum. İran’a seyahat ettiklerinde onlara şehrimi ve turistlerin var olduklarını bilmedikleri için ziyaret edemedikleri yerleri göstereceğim. Sizi gezdirecek yerel halktan birilerini bulabilirseniz İran’da yaşadığınız deneyimi zenginleştirebilirsiniz.
İsfahan yakınlarındaki Natanz köyünde bir gezinti © Mahshid Sarafzadeh
Bu projenin ne gibi bir etkisi oldu ve önümüzdeki birkaç yılda projeyi nerede görüyorsun?
Ali: Everyday Iran projesiyle ilgili en eğlendirici noktalardan biri de İran dışından büyük bir kitleye sahip olmamız. Ziyaretçilerimizin %89’u Amerika Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa’dan. Bu durum insanların İran’ı tanımak için başka bir kaynak bulmaya çalıştıklarını gösteriyor.
Önümüzdeki birkaç yıl içinde, bizimki gibi projelerle ilgili en önemli konu güncel kalmasını sağlayabilmektir. Kitap yayınlamak ve başka ülkelerde sergiler düzenlemek gibi çevrimdışı projeler üzerinde gitgide daha fazla çalışıyoruz.
Kirmanşah’ın dağlık arazisini keşif © Ali Lorestani
