Tatil hazırlığı yapmak bolca zaman ve çaba gerektirebiliyor. Şimdi bir de seyahatlerini engellilik durumunu göz önünde bulundurarak planlamak zorunda olduğunu hayal et. Dünyanın harikalarını keşfetmek istiyorsun ama bir yandan da her zaman engelliliği hesaba katman gerekiyor. Daha şimdiden yoruldun, değil mi? Sakın umutsuzluğa kapılma!
Engelli seyahat blogu yazarı ve azimli kâşif Jay Abdullahi, seyahat etmek isteyen engelliler ve engelli bir arkadaşına veya aile üyesine eşlik etmek isteyenler için çok faydalı ipuçları hazırladı.
Seyahatini oldukça önceden planla
Bu aslında basit bir ipucu ama önceden araştırma ve planlama yapmak gerçekten de seyahatlerini en iyi şekilde geçirmek için bir anahtardır. Nereye gitmek istediğine ve neleri görmek istediğine karar vermekse sadece birinci adım.
Eğer gideceğin yere uçakla seyahat ediyorsan, ihtiyaç duyduğun özel yardım hizmetlerini seçtiğine emin olmalısın. Havayolu şirketine durumu önceden bildir (genellikle kalkıştan 48 saat önceye kadar) ve hem kalkış hem de varış havalimanına dair engelli ulaşım yöntemlerini mutlaka kontrol et. Gideceğin yere sağ salim vardıktan sonra en son isteyeceğin şey, belki de engelli erişimi olmayan bir otobüs veya tren için uzunca bir süre beklemektir. Bu yüzden, metro, otobüs veya raylı sistemler ihtiyacını karşılamıyorsa taksi tutmalısın.
Bu bilgilere ulaşmak için en iyi yerlerden biri, ziyaret edeceğin yerlerin resmi turist siteleridir. Diğer bir seçenek de ulaşım sağlayıcısının web sitesini kontrol etmek, örn. Londra için TfL . Buralardan daha ayrıntılı ve kesin bilgilere ulaşırsın ve ihtiyaç duyduğunda daha fazla destek alabileceğin iletişim bilgileri de bulabilirsin.
Uygun bir konaklama bul
İyi bir gece uykusu evdeyken de tatildeyken de çok önemlidir, bu yüzden sürpriz yaşamamak için konaklama tercihinin belirli engellilik ihtiyaçlarını sağladığından emin olmalısın. Burada temel bir kural, otellerin hostellere göre engellilere yönelik olanaklar konusunda büyük ihtimalle daha iyi olduğudur. Daha yüksek bir fiyat sunuyor olsalar da, belirli ve özel ihtiyaçları sağlamak konusunda deneyimli olduklarından bu fiyata değerler.
Otel arama siteleri ve bunların arasından en iyisi olan momondo, ihtiyaçlarına uygun birkaç gerçekçi seçeneği bulmana yardımcı olmak için ”engelli girişi” ve “asansör” gibi önceden seçilebilir filtreler sunarlar. Bu bilgilere ulaştıktan sonra, bu yerin gerçekten senin için doğru yer olup olmadığından emin olmak için bulduğun yerle doğrudan iletişim kurabilirsin.
Uzmanların verdiği önerileri arıyorsan, hareket kabiliyeti zorlukları yaşayan insanların dünyanın her yerinde erişilebilir konaklama imkânları bulmasına yardımcı olan Accomable servisini deneyebilirsin. Tekerlekli sandalye kullanıcısı iki kişi tarafından kurulan bu servisin söylediklerine gönül rahatlığıyla güvenebilirsin.
Beklentilerini ortaya koy
Engelli olsan da olmasan da, çıkacağın seyahatle ilgili beklentilerini tartışmak çok önemlidir. Ne yapmak istediğin ve neler yapabileceğin konusunda seyahat arkadaşlarınla konuşmalısın. İlk başlarda biraz tuhaf gelebilir ama seni hem karşına çıkabilecek sorunlardan hem de muhtemel utandırıcı durumlardan kurtaracaktır.
Eğer engelin veya durumun şiddetlenebiliyorsa veya her zaman dengeli değilse bunu konuşmalısın. Seyahatinin etkilenmemesi için planların olmalı. Daha henüz “o ciddi konuşmayı” yapmamış bir şekilde evden binlerce kilometre uzakta olmak istemezsin.
Eğer engelin yoksa ve belirli ihtiyaçlara sahip biriyle birlikte seyahat ediyorsan ona kulak verdiğinden emin ol. Eğer engelli arkadaşın seninle bir seyahate çıkıyorsa, muhtemelen sana güveniyor ve seni iyi tanıyordur. Onlara kulak ver ve sorular sormaktan çekinme – ne de olsa bu iki yönlü bir ilişki.
Seyahatle ilgili beklentileri konuşurken birbirinize karşı dürüst olmalısınız. Eğer engeli etkisini her zaman göstermiyorsa, çıkabilecek zorluklara adapte olmaya çalış ve kendini akışına bırak – bazen en harika hikâyeler bu gibi durumlarda ortaya çıkar!
Sınırlarını bil
Tatildeyken o mutlaka görmek istediğin yerleri kaçırman hiç hoş olmazdı ve seyahatten önce biraz araştırma yaptığın sürece, çoğunlukla da bu durumları yaşamayacaksın. İlgi duyduğun turistik alanların bir listesini yap ve biraz da araştırma yap. Oraya kolayca gidebilecek misin? O deneyimi eksiksiz bir şekilde yaşayabilecek misin? Tüm bunları çok para saçmadan gerçekleştirebilecek misin? Trip Trip Hooray ve It’s Accessible gibi platformlar sana yardım etmeye hazırlar.
Belirli bir şehir ve komşuları hakkında genel bilgilere ulaşmak için momondo places şehir rehberlerini indirebilir ve görülecek en iyi yerler ve turistik alanlar hakkında şehrin yerlilerinin önerilerini okuyabilirsin. Eğer görme engelliysen ses tabanlı Guide dots’u da deneyebilirsin. Engellilikle ilgili daha özel soruların için The Lonely Planet’in Google+’daki Travel for All forumuna da göz atabilirsin. Burada bulacağın bilgilerin çoğu engelli gezginler tarafından verilmektedir. Bu sayede belirli turistik yerlerden neler beklemen gerektiği konusunda fikir sahibi olabilirsin.
Seyahat pratiği yap
Eğer yurtdışına ilk defa çıkacaksan, büyük seyahatine atılmadan önce bolca gezi içeren kısa süreli bir ev tatili yapmayı düşünebilirsin. Bu deneyim sana yurtdışında nelerle karşılaşacağın ve nasıl hazırlanman gerektiği konusunda bir fikir verecektir. Evinden biraz uzakta olmanın nasıl bir şey olduğunu ve bunu yapıp yapamayacağını anlayabilirsin.
Eğer bir arkadaşınla seyahat etmeye karar verdiysen, bu küçük tatillere arkadaşını da yanında götürmeni öneriyoruz. İşin içinde engellilik durumu olsun ya da olmasın, bazı arkadaşlıklarda birlikte uzun süre geçirildiğinde sorunlar baş gösterir; sen de birlikte üç günden fazla geçiremediğin bir arkadaşınla çok uzaktaki uzun bir tatile çıkmak istemezsin. Pratik yaparak emin olmak varken varsayımda bulunarak arkadaşlığını tehlikeye atma.
Güvende ol
Bu sözü daha önce de duymuş olman bunun ne kadar doğru olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Güvenlik, seyahatin kesinlikle en önemli konularındandır, bu nedenle kapsamlı bir sigorta yaptırdığından emin olmalısın! Sigortanı ne zaman mı yaptırmalısın? Engelliliğini ve dış faktörleri de hesaba katarsak, sigortanı da seyahat rezervasyonunla birlikte yaptırmalısın. İptal etmek zorunda kalma olasılığına karşı sigorta kapsamında olmak isteyeceksin.
Engelliliğine veya “önceden mevcut olan durumuna” uygun sigortayı yaptırdığına emin olmak için uzmanlaşmış bir sigorta sağlayıcıyı tercih etmek isteyebilirsin. Önünde All Clear, Fish, & OK to Travel Insurance gibi pek çok seçenek bulacaksın. Tatilde eğlenirken kafanın rahat olması için bu konuya biraz zaman ayırmalısın.
Önemli bir başka konu da, herhangi bir gecikme yaşanmasına karşı, yanında seyahat sürenden daha uzun süre yetecek kadar ilaç götürmen (eğer ilaca ihtiyaç duyuyorsan). Eğer koltuk değneği gibi tıbbi gereçler kullanıyorsan, yanında asıl kullandıklarınla beraber yedeklerini de götür. Evinden o kadar uzaktayken onlara muhtaç durumda kalmak istemezsin. Tıbbi gereçler başka ülkelerde alıştığın fiyattan daha pahalı olabilirler, bu nedenle güvende olmak iyidir.
Daha fazlası: Bir sonraki seyahatin için en iyi seyahat sigortasını nasıl alabilirsin
Eğlenmene bak – ne de olsa tatildesin
Sonunda zamanı geldi. Araştırmanı, planlamanı ve pratiğini yaptın, valizlerini topladın ve o uzun süredir beklediğin macerana atılmaya hazırsın. Engelli olmak en güzel anlarda bile moral bozucu olabilse de, getirdiği artılar da yok değil!
Uçağa her zaman diğer yolcuların çoğundan daha erken bineceksin, böylece rahatlayıp keyfine bakman için zamanın olacak. Yanına engelliliğine dair bir kanıt al ve turistik yerlerin pek çoğunun engellilere öncelik tanımasının ve/veya yanında getirdikleri +1’lerine ücretsiz veya indirimli bilet vermesinin keyfini çıkar.
Son ama aynı derecede önemli bir konu da: eğlenmene bak – ne de olsa tatildesin! Bolca fotoğraf çek, keyfine bak ve merakını kaybetme.