“Bahçedeki kişi Tanrı’nın kalbine, Dünya’daki herhangi bir yerdekinden daha yakındır.” – Dorothy Frances Gurney
En basit haliyle bir bahçe içinde meyve, sebze veya çiçeklerin yetiştirilmesi için hazırlanmış toprak parçası olarak tanımlanabilir. Fakat bundan çok daha fazlasını da sunabilir.
Bahçeler düşüncelere dalmak, sakinleşmek veya gevşemek ve çevrenizdeki Dünya’nın keyfine varmak için bir sığınak, bitkiler ve suların yanısıra süslerin basit birlikteliğine ve hatta gerçekten bir bahçe olup olmadığını düşündüren geleneksel tarzın uzağında savurgan tasarımlara sahip bir şaheser bile olabilir.
Matematiksel şaheserlerden harika çöp koleksiyonlarına kadar Dünya’da bulunan en sıradışı 10 bahçeyi ortaya çıkardık.
Öne çıkan görsel: Majorelle Bahçesi, Marakeş, Walter Rodriguez
Las Pozas, Xilitla, Meksika
Meksika’nın sık ormanlarının kalbinde bir “Gerçeküstü Xanadu” yer alır. Las Pozas (Havuzlar) insan yapımı eserleri egzotik çiçekler, yerel bitkiler, şelaleler ve havuzlar ile bir araya getirerek ilginç bir ahenk ve huzurlu bir bahçeye dönüşmüştür.
Buradaki bahçeler tuhaf İngiliz şairi ve sanatçısı olan Edward James tarafından yaratılmıştır. 1940’lı yılların ortalarında 320 dönümlük eski kahve tarlasını satın alan Edward James burada kendi Cennet Bahçesi’ni yaratmaya çalışmıştır.
1949 ile 1984 yılları arasında James, “Balina Şeklinde Çatısı Olan Ev” ve “Cennete Çıkan Basamaklar” gibi isimlere sahip toplam 36 adet sürreal beton heykel ve yapı inşa etmiştir.
2007 yılından itibaren bahçenin bakımı Fondo Xilitla vakfı tarafından yapılmaktadır.
Kozmik Spekülasyon Bahçesi, Dumfries, İskoçya
Bilim ve matematiğe heykellerin ve peyzajın da eklenmesi ile kozmik oranların nefes kesen bahçesi yaratılmıştır.
120 dönüm araziye kurulu olan Kozmik Spekülasyon Bahçesi peyzaj mimarı ve mimari teorist Charles Jencks tarafından İskoçya’nın güney batısındaki Portrack House’da bulunan evinde tasarlanmıştır.
Bilim ve matematikten ilham alınarak tasarlanan bahçedeki heykeller ve peyzaj tasarımı için temel esin kaynağı kara deliklerden fraktallara kadar geniş bir yelpazeye sahiptir. Asya tarzı bahçe düzenleme konusunda uzman olan Jenck’in rahmetli eşi Maggie Keswick sayesinde doğuya özgü etkileri de bahçede görmek mümkün.
Bahçe halen özel alan olsa da kanserle mücadele için bir hayır kurumu olan Maggie Merkezi’ne bağış toplamak amacıyla yılda bir kez İskoçya’nın Bahçe Düzenleri kapsamında halka açılmaktadır.
Chandigarh Kaya Bahçesi, Hindistan
Söylenenlere göre birinin çöpü diğerinin hazinesidir. Kaya Bahçesi ise şehrin çöpünü alarak herkes için bir hazineye dönüştürmüştür.
Devlet memuru olan Nek Chand 1957 yılında Chandigarh çevresindeki yıkım alanlarından topladığı sanayi ve ev atıkları ile şaheserini yaratmaya başlamıştır.
Şu var ki seçtiği bölge inşaat izni olmayan koruma altındaki bir alandır. 18 yıl boyunca yaptıklarını bir sır olarak gizlemeyi başardıktan sonra yetkililer bahçeyi bulduklarında yüzlerce heykelin yer aldığı 50 dönümlük bir alanla karşılaşmışlardır.
Kamunun desteği sayesinde bahçe yıkılmaktan kurtulmuş ve Chand iyi bir ücretle birlikte 50 kişilik iş gücü ile ödüllendirilerek hayalini gerçekleştirmiştir.
Günümüzde Nek Chand’ın Kaya Bahçesi 160 dönümlük devasa bir alana yayılmıştır.
Akaroa’da Fransız Öpücüğü, Christchurch, Yeni Zelanda
Her sene Yeni Zelanda’da yaz mevsiminin sonuna doğru düzenlenen Ellerslie Uluslararası Çiçek Fuarı bahçe tasarımcılarını, en iyi bahçe düzenlemelerini, bahçecilik modasını ve yeni ürünleri Dünya’nın dört bir yanından görmeye gelen bahçe severleri kendisine çekmektedir.
1994 yılında Auckland’te kurulan fuar 2008 yılında kendisi için daha uygun bir yere, Yeni Zelanda’nın Bahçe Şehri olarak tanınan Christchurch, Hagley Park’a taşınmıştır.
2013 yılında peyzaj tasarımcısı Ben Hoyle, “Akaroa’da Fransız Öpücüğü” adını verdiği, ziyaretçilerin benzersiz bir şekilde su seviyesinin altında kaldıkları, yastıklarla döşenmiş salon şeklindeki çukur tasarımı olan batık vaha sayesinde 6. Altın Madalyasını kazanmıştır. Güney Adasında bulunan Akaroa kasabasındaki Fransız yerleşiminin tarihi bu bahçeye ilham kaynağı olmuştur.
Ellerslie Uluslararası Çiçek fuarı müdürü Kate Hillier, bununla birlikte bir kaç bahçenin daha 2011 yılında meydana gelen Christchurch depreminde büyük zarar gören Christchurch’ün kıyısındaki New Brighton banliyösüne bağışlandığını açıklamıştır.
Kate Hillier açıklamasında “Bahçenin yaşadığını ve böylesi ciddi zararlar gören bölgenin insanları için günleri aydınlatmasını görmeyi amaçlıyoruz.” demiştir.
Forestiere Yeraltı Bahçeleri, Fresno, Kaliforniya, ABD
Forestiere Yeraltı Bahçeleri Sicilyalı göçmen Baldasare Forestiere tarafından 1906 yılından öldüğü 1946 yılına kadar 40 senelik bir sürede inşa edilmiştir.
Çocuk yaşlarda Roma’da gördüğü yeraltı mezarlarından etkilenen Forestiere Yeraltı Bahçesini Fresno’nun sıcak yaz aylarından kaçış yeri olarak inşa etmiştir.
Günümüzde Kaliforniya’nın Tarihi Simgesi olarak kabul edilen bahçenin yapısı yeraltına doğru üç katlı olup oda ve koridor ağından oluşmaktadır. Bahçede yazlık ve kışlık yatak odası, mutfak, balık havuzu, şömine ile tamamlanmış salon ve çok sayıda yeraltı bahçesi bulunmaktadır.
Bahçedeki bir çok bitki 100 yıldan fazla geçmişe sahiptir. Bahçenin yeraltında olması sebebiyle buradaki bitkiler soğuk kış aylarında donmaktan kurtularak uzun süredir hayatta kalabilmişlerdir.
Bahçe bir çok farklı meyve ağacına ve narenciyeden böğürtlene kadar farklı türde asmalara sahiptir. Bu bitkiler farklı zamanlarda dikildiği için birbiri ardına çiçek açıp meyve vererek uzun bir gelişim döngüsü yaratırlar.
Arktik-Alp Botanik Bahçesi, Tromsø, Norveç
Arktik-Alp Botanik Bahçesi (Arktisk alpin Botanisk hage) Dünya’nın en kuzeyinde yer alan botanik bahçesidir. Bu bahçe gezegenimizin dört bir yanından toplanan arktik ve Alp bitkilerinin göz alıcı sunumuna sahiptir.
1994 yılında açılan bahçe Tromsø Üniversite Müzesi tarafından işletilmektedir. Arktik koleksiyon yanında Himalaya, Güney Amerika ve hatta Afrika’dan da bitkilere ev sahipliği yapar.
Tromsø şehri Kutup Dairesinin (Alaska’nın kuzey kıyısına uyumlu olarak) 350 km içinde yer almaktadır ve Mayıs ayının ortasından Temmuz ayının sonlarına kadar ünlü “Geceyarısı Güneşi”ne tanıklık etmektedir. Bununla birlikte Kasım ayının sonlarından 17 Ocak gününe kadar Güneş hiç doğmaz. Gulf Stream (körfez akıntıları) sayesinde ortalama -4.4°C sıcaklığı ile Tromsø oldukça yumuşak bir kış mevsime sahiptir.
Bahçe Mayıs ile Ekim ayları arasında açıktır ve girişler ücretsizdir.
Kitapkurdu Bahçesi, Sheboygan, WI, ABD
Oturacak bir yer bulun, kendinizi rahat hissedin ve Sheboygan’ın Kitapkurdu Bahçesi’ndeki hikaye saati için hazırlanın.
Yerel bahçıvan Sandy Livermore’un yarattığı bahçe, aralarında Hansel ile Gretel, Winnie the Pooh, İyi Geceler Ay, Vahşi Şeylerin Olduğu Yerde ve tabii ki Gizli Bahçe’nin de bulunduğu Dünya’nın en sevilen çocuk kitaplarından ilham alınarak düzenlenmiştir.
Bahçe “Geçit” adı verilen altı farklı tematik bölüme ayrılmıştır. Her bölüme ait kitaplar Geçit’lerin girişlerinde bulunmaktadır.
Bahçe 1 Mayıs ile 31 Ekim tarihleri arasında ziyarete açıktır ve giriş ücretsizdir.
Tarot Bahçesi (Giardino dei Tarocchi), Toskana, İtalya
Fransız sanatçı Niki de Saint Phalle’nin yaratıcı heykelleri renkli Toskana manzarasının karşısında, Capalbio Tarot Bahçesi’nde (Giardino dei Tarocchi) göz kamaştırmaktadır.
İspanya’nın Barselona şehrinde bulunan Gaudi’nin Park Güell’inden ilham alan de Saint Phalle “insan ve doğanın buluştuğu küçük bir cennet bahçesi” yaratmayı istemiştir.
Aralarında İmparatoriçe, Hayat Ağacı, Şeytan, Sihirbaz ve Güneş gibi eserlerin yer aldığı bahçede bulunan tüm devasa heykeller de Saint Phalle tarafından tasarlanmış ve titizlikle elde yapılmıştır.
Tarot Bahçesi Nisan’dan Ekim ayına kadar ziyarete açıktır.
Ziyaret saatleri: 14:30 – 19:30
Majorelle Bahçesi, Marakeş, Fas
Majorelle Bahçesi 1920 ile 1930 yılları arasında Fransız sanatçı Jacques Majorelle tarafından tasarlanan ve 50 dönüm arazi üzerinde kurulu botanik ve peyzaj bahçesidir.
1947 yılında halka açılan bahçe, 1980 yılından 2008 yılındaki ölümüne kadar, efsanevi moda tasarımcısı Yves Saint-Laurent’e aitti. Külleri bahçenin dört bir yanına saçılmıştır.
Bahçede kaktüs, parlak renkli egzotik bitkiler ve ağaçlar, havuzlar, akarsular ve çeşmeler yer almaktadır.
Majorelle koyu kobalt mavisinin çok özel bir tonunu yaratmıştır. Günümüzde Majorelle Mavisi olarak tanınan bu renge bahçenin her yanındaki binalarda rastlamak mümkündür.
Bahçe aynı zamanda Marakeş İslam Sanatları Müzesi’ne de ev sahipliği yapar. Müzede Saint-Laurent’in kişisel koleksiyonuna ait Kuzey Afrika tekstil ürünleri ve Majorelle tarafından yapılmış olan seramik, mücevherler ve resimler de yer almaktadır.
Zehirli Bahçe, Northumberland, İngiltere
Burası öylesine ölümcül bir bahçedir ki sadece yetkili bir rehber ile girmenize izin verilmektedir.
Alnwick Bahçesi’nde yer alan Zehirli Bahçe Northumberland Düşeşi’nin kişisel projesidir.
Farklı ölümcül düzeylere sahip 100’den fazla bitki Zehir Bahçesi’nde sergilenmektedir. Bahçedeki bitkilerin bir çoğunun burada bulunması için İçişleri Bakanlığı’nın özel izni gerekmektedir.
Bahçedeki bir çok bitki arasında güçlü narkotik etkiye sahip Adam otu, lezzetli üzümlerinden sadece üç tanesinin yeterli olduğu ölümcül Yaban Yasemini, haşhaş ve 16. yy’da bağırsak yumuşatıcı olarak kullanılan, tümü zehirli olan Yüksük Otu dikkat çekmektedir.
Her gün saat 17:15’e kadar 20 dakikada bir turlar eşliğinde bahçe ziyaret edilebilir.